بارنامه چیست؟
بارنامه یکی از اسناد حمل است که مطابق با آن صادر کننده کالای خود را در اختیار شرکت حمل و نقل کننده کالا قرار می دهد. این امر برای آن است که کالا از کشور صادر کننده به کشور وارد کننده انتقال پیدا کند. تعریف دیگری از بارنامه به این معنی است که بارنامه دلیل اصلی گرفتن کالا در جهت حمل بین المللی کالا توسط شرکت حمل کننده از صادر کننده کالا می باشد. دلیل سوم نیز نشان دهنده تملک کالا توسط شرکت حمل و نقل کننده در طی امور حمل و نقل می باشد.
تعریف دیگری از بارنامه چیست؟
بارنامه سندی است که به وسیله عامل حمل و نقل کالا به صورت بین الملل و یا غیر از بین الملل صادر می گردد. بارنامه به طور خلاصه یک رسید می باشد که بیانگر قرارداد بین شرکت حمل و نقل بین المللی و صاحب کالا می باشد. البته لازم به ذکر است که در زمانی که بارنامه صادر می گردد مالکیت کالا از فروشنده ساقط شده و به جهت انتقال آن به وارد کننده به حمل کننده انتقال پیدا میکند. این مورد برای آن است که وارد کننده کالا از از خارج شدن قدرت صادر کننده کالا نسبت به کالای خریداری شده خود اطمینان پیدا کند.
هدف
در این نوشته بازه کلی امور صادر کردن بارنامه ارائه می شود. قصد این نوشته برای مشخص کردن محدوده روند صدور بارنامه برای نفع برندگان این روند، شرح دادن صفر تا صد امور اداری، مشخص کردن قوانین و مقرارات، شرح دادن نیازهای افراد و مشخص کردن علامت های اطلاعات مورد نیاز در بارنامه میباشد. برای تعریف محدوده از مدل اصلی BSP مورد استفاده قرار گرفته است. در بخش مشخص کردن موارد مورد نیاز، رویکرد با حساب کردن امکانات پنجره واحد تجاری تهیه و تنظیم شده است.
محدوده
مطابق با مرجع واردات، حمل و نقل کالا و تهیه بارنامه در زیر امور حمل نقل میباشد. تهیه و تنظیم بارنامه به وسیله شرکت حمل و نقل بین المللی صورت میپذیرد. که براساس روش حمل و نقل تعیین شده(حمل هوایی، حمل دریایی، حمل زمینی، حمل ریلی، حمل ترکیبی) تهیه و صادر میگردد. لازم به ذکر است در کنار روش حمل و نقل بین المللی کالا، نوع بارنامه نیز مشخص میگردد. این موارد همچون بارنامه مرکب،بارنامه سراسری و یا بارنامه گروهی میباشد.
در بارنامه موارد زیر ذکر میگردد:
- شرایط کالا
- شرایط حمل
- روش حمل
- وسیله حمل
- تاریخ بارنامه
- تاریخ صدور
- و….
تعریف فرآیند اطلاعات
در اموره بازرگانی، روند حمل و نقل بین المللی کالا دارای قدم های ثابتی میباشد. این قدم ها دارای موارد زیر میباشد که به آن میتوانید توجه کنید:
ارائه درخواست حمل و نقل کالا به شرکت حمل بین المللی کالا یا فورواردها
تهیه و تنظیم و همچنین صادرکردن بارنامه بوسیله شرکت حمل و نقل کالا
تلکس بارنامه به کشور درخواستی واردکننده جهت ترخیص کالا از گمرک
ارائه نامه درخواست جهت گرفتن کالا از شرکت حمل و نقل بین المللی کالا
شما میتوانید تمامی مسیری که در قسمت بالا طی شد را در نمودار زیر ببینید:
هر یک چهار مرحله ذکر شده در امور بازرگانی خارجی بر اساس توافقات تجاری بین صادرکننده و واردکننده کالا میباشد. از همین رو شروع کننده این روند میتواند توسط صادرکننده کالا و یا حمل کننده کالا صورت بگیرد. در بازرگانی خارجی، روش های مختلفی برای توافقات بین صادرکننده و واردکننده کالا وجود دارد، این روش ها با استناد به گذشته تاریخی توافقات بین المللی، توسط اتاق بازرگانی بین المللی ICC تهیه و تنظیم شده است. نام این توافقات یا همان ترم های بازرگانی Incoterms میباشد. از همین رو، با توجه به ترم تواففق شده توسط واردکننده و صادرکننده کالا، مسئولیت تمامی امور ذکر شده، میتواند بر عهده هرکدام از طرفین معامله باشد.
به همین خاطر بررسی،تهیه، تنظیم و صدور بارنامه مطابق با اینکوترمز درخواستی بین خریدار و فروشنده متغیر است. به همین خاطر در امور صادرکردن بارنامه توسط شرکت حمل و نقل کالا، فرد اعلام شده برای اعلام حمل و یا دریافت کننده کالا بصورت دقیق بایستی بررسی گردد.
ترم های اینکوترمز بطور خلاصه در قسمت زیر آمده است. این توضیحات بطور کلی برای مشخص کردن افرادی میباشد که در روند حمل و نقل کالا (صادرکننده، واردکننده) برای صدور بارنامه با شرکت حمل و نقل بین المللی کالا در ارتباط هستند.
ترم انیکوترمز – مخفف تجاری | درخواستدهنده حمل و نقل بین المللی | پرداختکننده | |
EXW | Ex Works | واردکننده کالا | واردکننده کالا |
FCA | Free Carrier | واردکننده کالا | واردکننده کالا |
FAS | Free Alongside Ship | واردکننده کالا | واردکننده کالا |
FOB | Free on Board | صادرکننده کالا | واردکننده کالا |
FCR | Cost& Freight | صادرکننده کالا | صادرکننده کالا |
CIF | Cost, Insurance& Freight | صادرکننده کالا | صادرکننده کالا |
CPT | Carriage Paid To | صادرکننده کالا | صادرکننده کالا |
CIP | Carriage Insurance Paid To | صادرکننده کالا | صادرکننده کالا |
DAT | Delivered at Terminal | صادرکننده کالا | صادرکننده کالا |
DAP | Delivered at Place | صادرکننده کالا | صادرکننده کالا |
DDP | Delivered Duty Paid | صادرکننده کالا | صادرکننده کالا |
ارائه درخواست حمل کالا
برای حمل و نقل محصول، مسئولیت حمل و نقل کالا بایستی با یکی از افراد صادرکننده و یا واردکننده کالا باشد. درخواست کننده حمل و نقل بین المللی کالا، میبایست اطلاعات زیر را در اختیار شرکت حمل و نقل قرار دهد:
- نام کالا /Commodity
- نوع بسته بندی کالا/packing
- وزن ناخالص کالا/Gross weight
- محل تحویل کالا در مبدا/ POL
- محل تحویل کالا در مقصد/ POD
- خطرناک بودن یا نبودن کالا/DG or NONDG
- و…
بعد از دریافت اطلاعات درخواستی توسط شرکت حمل و نقل کالا، شرکت حمل و نقل بین المللی، میتواند هزینه حمل شرایط حمل و … را به درخواست کننده بدهد. لازم به ذکر است تمامی این شرایط میتواند با مذاکرات بین درخواست کننده و شرکت متصدی حمل کالا تغییر پیدا کند. نکته بسیار مهم در هنگام درخواست حمل کالا این است که حتما میبایست از شرکت حمل تاریخی مناسب دریافت کرد. این امر برای آن است تا زمان رسیدن کالا برای واردکننده کالا مشخص باشد.
اقدام برای صدور بارنامه توسط شرکت حمل و نقل
بعد از بررسی شرایط شرکت حمل و نقل کالا، درخواست کننده خدمات حمل و نقل کالا، با ارائه موافقت کتبی(ایمیلی) مساعد بودن شرایط توافق شده را بین خود و شرکت حمل و نقل کالا اعلام میدارد. سپس درخصوص ارائه اطلاعات شیپر یا (صادرکننده کالا) به شرکت حمل اطلاعات را در اختیار این شرکت میگذارد. شرکت حمل نیز بعد از دریافت اطلاعات صادرکننده اصلی کالا و انجام فعالیت هایی برای دریافت کالا از وی، اقدام به تهیه و صدور بارنامه میکند. سپس رسیدی به صادرکننده کالا با نام بارنامه تمیز (درصورت عدم وجود مشکل در ظاهر کالا) میدهد. پس از آن ادامه فعالیت ها صورت میپذیرد.
تلکس بارنامه صادرشده توسط شرکت حمل و نقل
پس از ارسال کالا از کشور مبدا توسط شرکت حمل و نقل کالا، درخواست کننده خدمات حمل و نقل(صادرکننده یا واردکننده) میبایست بارنامه را در اختیار ذینفع کشور مقصد قرار بدهد. از همین رو در اعتبار اسنادی، بارنامه میبایست تحویل بانک کاگزار بشود تا به کشور واردکننده ارسال بشود. در غیر این صورت بارنامه میبایست به روش های پستی برای واردکننده یا همان ذینفع در کشور مقصد ارسال گردد. بارنامه درواقع سند اصلی تحویل کالا در مبدا و یا مقصد کالا میباشد. از همین رو میبایست بارنامه به کشور مقصد برسد تا کالا از اختیار شرکت حمل و نقل کالا خارج بشود.
در زمانی که روش پرداخت اعتبار اسنادی نیست و بارنامه میبایست مستقیما به دست واردکننده کالا برسد، دو حالت وجود دارد.
- صادرکننده کالا بارنامه را مستقیما برای واردکننده کالا پست کند.
- صادرکننده کالا خود مسئول دریافت کالاست و میبایست خودش در کشور مقصد بارنامه را به شرکت حمل تحول بدهد.
- واردکننده کالا خودش درخواست حمل داده باشد. از همین رو میبایست، واردکننده کالا سند بارنامه را به شرکت حمل در کشور مقصد تحویل دهد.
بارنامه چیست
ارائه درخواست گرفتن کالا از شرکت حمل و نقل
کریر بعد از انتقال محصول به بندر ای گمرک مقصد و یا محل مورد توافق و درخواست، رسید کالا را به واردکننده کالا (فردی که در مبدا اعلام شده) کتبا اعلام میکند. واردکننده کالا نیز درخواست خود را در خصوص گرفتن کالا با سند بارنامه به فورواردر یا کریر تحویل میدهد.
شرکت حمل نیز پس از انجام امور تسویه حساب حمل و سایر هزینه هایی که میبایست برای حمل و نقل کالا انجام میشده، اقدام به صدور قبض انبار مینماید. سپس تحویل گیرنده کالا، با داشتن بارنامه و ترخیصیه انبار میتواند بار خود را پس انجام امور تشریفات گمرکی آزاد نماید.
انواع بارنامه چیست؟
در امور حمل و نقل بین المللی انواع مختلفی بارنامه میباشد که متناسب با توافقات بین خریدار و فروشنده کالا متغیر است. در انی بارنامه ها وسیله حمل و نقل کالا؛ روش حمل و نقل کالا و… متغیر است. در قسمت زیر انواع مختلفی از بارنامه های استاندارد را میتوانید ببینید:
بارنامه زمینی | Truck Way Bill |
بارنامه دریایی | Ocean/ Marin Bill of lading |
بارنامه هوایی | Air Waybill |
بارنامه ریلی | Rail Waybill |
بارنامه حمل سراسری | Trough Bill of lading |
بارنامه مرکب | Multimodal Transport Bill of lading |
بارنامه فیاتا | FIATA Multimodal Transport Bill of lading |
بارنامه زمینی
بارنامه زمینی ( داخلی و یا خارجی) توسط ارگان های دولتی تهیه و زیر نظر قوانین به وسیله سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ایی به شرکت های حمل و نقل بین المللی تحویل می شود. بارنامه زمینی داخل کشوری 5 نسخه دارد که در قسمت زیر آنها را توضیح داده اییم:
- بارنامه مربوط به صاحب نهایی کالا (نسخه ممهور شده)
- بارنامه مربوط به سازمان اداره دولتی و مرتبط
- بارنامه راننده وسیله حمل و نقل
- بارنامه مربوط به ارسال کننده کالا
- بارنامه مربوط به شرکت حمل و نقل
موارد ذکرشده در بارنامه زمینی داخل کشور
- موارد عمومی:سریال مندرج شده در بارنامه، شماره ذکر شده در بالای بارنامه
- اطلاعات ارسال کننده و دریافت کننده کالا: مشخصات ارسال کننده کالا، مشخصات دریافت کننده کالا
- مشخصات راننده وسیله حمل: مشخصات کامل راننده، مشخصات مجوز ها و گواهینامه، دفترچه کار هر دو راننده
- مشخصات کامل خودرو: شماره پلاک کامیون، شماره پلاک کامیون، اطلاعات محل ثبت خودرو، نوع بارگیری،اطلاعات ساخت خودرو، اطلاعات کارت مربوط به شرکت ها و سازمانها
- مشخصات محموله: نام کالای مورد حمل، وزن کالای مورد حمل، نحوه پکینگ کالای مورد حمل، تعداد بسته کالای مورد حمل، محل مبدأ کالا، محل دقیق مقصد برای تخلیه کالا
- مشخصات کرایه: میزان تمامی کرایه حمل کالا، میزان پیشکرایه برای حمل کالا، میزان باقیمانده کرایه حمل کالا، میزان کارمزد پایانه ارائه دهنده خدمات، مقدار کمسیون گرفته شده، مبلغ بیمه حمل و نقل که برای کالا پرداختی
- مهر و امضا: موسسه حمل و نقل، راننده، تحویل گیرنده محموله
بارنامه زمینی برای حمل و نقل بین المللی کالا:
این سند حمل و نقل کالا زیر نظر کنوانسیون بین المللی حمل و نقل کالا تهیه و صدور میگردد. که این بارنامه زمینی، راهنامه یا CMR نیز نامیده میشود. در این بارنامه های زمینی موارد زیر بطور کامل ذکر میگردد:
- مشخصات وسیله حمل و نقل بین المللی کالا
- مشخصات راننده حمل کننده کالا
- مشخصات شرکت ارائه دهنده خدمات حمل و نقل بین المللی
- مشخصات ارسال کننده کالا یا همان صادرکننده کالا
- مشخصات کامل کالا اعم از تعداد بسته بندی، نوع پکینگ، اسم کالا، وزن ناخالص و خالص کالا و…
- مشخصات گیرنده کالا یا همان وادرکننده کالا
- مشخصات شماره ترانزیتی وسیله حمل و نقل بین المللی
- مشخصات مبدا حمل کالا
- مشخصات مقصد حمل کالا
لازم به ذکر است، تمامی موارد بالا میبایست ممهور به مهر کشور مبدا باشد تا دارای اعتبار باشد.
علاوه بر شرکت حمل و نقل بین المللی که بارنامه را صادر کرده است افراد ذینفع زیر نیز میبایست تمامی موارد که در قوانین بین المللی ذکر شده را رعایت کنند:
- شرکت ارائه دهنده خدمات حمل و نقل بین المللی کالا
- تهیه و صدور مندرجات بارنامه مطابق با قوانین حمل و نقل بین المللی
- صادرکردن بارنامه از محل اولیه و ارسال آن به سایر نقاط کشور
- گرفتن مجوزهای گذر برای محمولات ترافیکی، سنگین و همچنین تهیه بارنامه مخصوص
- تهیه و صادر کردن بارنامه زیر نظر بیمه
- صادرکننده کالا بین المللی
- اطلاعات کامل صادرکننده کالا و مشخصات محل بارگیری
- اطلاعات کامل واردکننده یا دریافت کننده کالا و همچنین محل تخلیه محموله
- اطلاعات کامل اعم از وزن خالص و ناخالص کالا، نحوه پکینگ، تعداد کالا، اندازه کالا و …
- اطلاعات تاریخ و سایر مشخصات جهت جلوگیری از آسیب های محتمل
- واردکننده کالا/ دریافت کننده کالا
- اطلاعات زمان تحویل کالا توسط شرکت حملو نقل بین المللی کالا برای رفع حق توقف
- اطلاعات کامل هزینه حمل و نقل کالا، پیش کرایه، پس کرایه و…. که به شرکت پرداخت شده.
- مشخصات رانندگان وسیله حمل و نقل بین المللی
- مراقبت از بارنامه تهیه شده برای گرفتن هزینه حمل و نقل در محل تخلیه
- حاضر بودن در محل بارگیری کالا در مدت تحویل گرفتن محموله مورد حمل
- حرکت به موقع بعد از تحویل گرفتن کالا در محل بارگیری جهت رساندن به موقع محموله به دریافت کننده
- مراقبت از کالای تحویل گرفته شده در مدت زمان تحویل گرفتن تا نحویل دادن محموله
- حاضر بودن در محل تخلیه کالا در مدت تحویل دادن کالا مورد حمل
تفاوت بارنامه و راه نامه چیست؟
تفاوت اصلی در بین بارنامه و راه نامه امکان انتقال و همچنین سند مالکیت بودن محموله مورد حمل میباشد. این امکان در بارنامه وجود دارد ولی در راه نامه وجود ندارد، به همین خاطر بارنامه بصورت دریایی وجود دارد ولی برای اسناد ریلی و هوایی و حتی زمینی از واژه راه نامه استفاده میشود.
بارنامه دریایی چیست؟
بارنامه دریایی، بارنامه ایی است که به وسیله آن شرکت حمل و نقل بین المللی کالا و یا نمایندگان این شرکت برای گرفتن محموله و همچنین مشخص کردن میزان کرایه حمل کالا بصورت حمل و نقل دریایی برای محموله صادرمیکنند.
این نوع بارنامه اطلاعات دقیق بار به همراه HC Code ذکر میشود که به امضای فرمانده کشتی حمل و نقل کننده کالا میرسد و کشتی متعهد میگردد تا محموله دریافتی را از بندر دریافتی در مبدا، سالم و صحیح به بندر کشور مقصد بار برساند. درواقع بارنامه دریایی، نوعی قرار داد باربری تلقی میشود که به موجب آن تمامی روابط بین افراد مرتبط با محموله و کشتی مشخص میشوند.
انواع بارنامه دریایی چیست؟
بارنامه دریایی با توجه به نوع محموله، انواع کشتی حمل کننده، کشور های مرتبط و… تفاوت دارند، در قسمت زیر به توضیحات مختصری از آنها میپردازیم:
بارنامه LCL یا همان چند محموله ایی
در این بارنامه در یک کانتینر بیشتر از یک محموله (صاحب کالا) قرار دارد.
بارنامه HBL
این بارنامه در زمانی صادر میگردد که، شرکت حمل و نقل بین المللی و یا فورواردر به دلیل یکجا بودن بارهای مشتریانش، نمیتواند برای همه آنها بارنامه ایی جداگانه صادرکند. از همین رو شرکت حمل و نقل بین المللی، اقدام به گرفتن بارنامه ایی با نام HBL میکند. این بارنامه در زمان رسیدن به بندر مقصد بر اساس مشتریان شرکت حمل و نقل، تقسیم و دسته بندی میشود. سپس با نام هر کدام از مشتریان به وسیله راه نامه تفکیک میشود. سپس در اختیار مشتریان قرا میگیرد. صدور این بارنامه با کمک شرکت کشتیرانی انجام میگیرد.
راه نامه دریایی چیست؟ Sea Waybill
یکی دیگر از اسناد حمل و نقل دریایی راه نامه دریایی میباشد. راه نامه دریایی درواقع میتواند بجای بارنامه دریایی باشد با این تفاوت که این راه نامه قابلیت مذاکره ندارد. از همین رو میبایست این نکته مهم را در نظر داشت که واژه NON negotiable در این سند حمل میباشد.
بارنامه هوایی چیست؟ AWB
بارنامه هوایی در زمانی صادر میگردد که صاحب کالا نیازمند سرعت بیشتری در حملو نقل بین المللی کالا خود داشته باشد. از همین رو این بارنامه در دوازده نسخه تهیه و صدور میگردد. از تمامی این دوازده نسخه، فقط سه نسخه آن قابلیت تجاری دارد و اصل میباشد. 9 نسخه دیگر نیز عملا برای استفاده در طی روند حمل کالا استفاده میشود. این بارنامه در واقع راه نامه میباشد. از همین رو قابلیت معامله برای این سند حمل وجود ندارد. لازم به ذکر است ممهور بودن بارنامه هوایی به وسیله لاین هواپیمایی بسیار مهم و با اهمیت میباشد در غیر اینصورت بارنامه از اعتبار ساقط است.
نسخه های اصلی راه نامه هوایی برای افراد مختلفی صادر میگردد، این ذینفعان را میتوانید به شرح زیر در نظر بگیرید:
- شرکت حمل کالا Carrier/Forwarder
- واردکننده/ دریافت کننده کالا consignee
- فرستند/ صادرکننده کالا Shipper
بارنامه مستر چیست ؟ MAWB
این سند حمل، در زمانی صادر میگردد که لاین هوایی برای شرکت های حمل و نقل بین المللی کالا یا فورواردرها بارنامه ایی بر اساس توافقات صادر میکند. این بارنامه برای زمانیست که دریافت کننده کالا، در بارنامه اصلی نماینده فوروارد میباشد.
بارنامه هاوس چیست؟ HAWB
این سند حمل، درواقع بارنامه ایی است که در مقابل گرفتن کالا از صادرکننده کالا دریافت میگردد. این سند همانند سایر بارنامه های هوایی، دارای دریافت کننده مشخصی میباشد، که موظف به دریافت کالا در کشور مقصد کالای حمل شده میباشد.
بارنامه ریلی چیست؟ Railway of lading
بارنامه ریلی یا بارنامه راه آهن، یکی از انواع بارنامه است که در زمانی استفاده میشود که کشور مبدا و کشور مقصد کالا، دارای مرز مشترک یا خط ریلی یکسانی باشند. این سند توسط خط راه آهن یا شرکت ها حملو نقل کننده که با راه آهن قرارداد دارند تهیه و صادر میگردد. بارنامه ریلی درواقع سندیست که نشان میدهد خط راه آهن کالا یا محموله را بصورت صحیح و سالم دریافت کرده است. مسئولیت رساند کالا بصورت صحیح و سالم برعهده لاین میباشد.
بارنامه ریلی یا همان راه نامه راه آهن سندیست non negotiable و دارای قابلیت معامله نیست.
در کشور عزیزمان ایران، ما دارای 3 ایستگاه ورودی برای خطوط راه آهن میباشیم که در قسمت زیر به آنها اشاره میکنیم:
- مرز رازی، که مسیر ورودی کالاهای وارد و یا صادرشده به اروپا میباشد و هم مرز با ترکیه میباشد.
- مرز جلفا، این مرز برای کالاهاییست که از طریق کشور های CIS وارد کشور میشوند.
- مرز میرجاوه، این ایستگاه راه آهن برای کالاهایی میباشد که از مرز زاهدان وارد کشور میشوند.
چه مشخصاتی در بارنامه راه آهن میباشد؟
در قسمت زیر به اطلاعاتی که میبایست در بارنامه راه آهن ذکر شود میپردازیم:
- اطلاعات کامل صادرکننده کالا
- اطلاعات ایستگاه تحویلی کالا در کشور مبدا و کشور مقصد
- اطلاعات کامل شخص واردکننده کالا
- مشخص کردن نام و اطلاعات کامل کالا
- مشخصات فنی محموله، اعم از وزن کالا، پکینگ کالا، تعداد کالا و …
- اطلاعات قطار و واگن حمل کالا
- ذکر اطلاعات و مشخصات مورد نیاز بار امور و تشریفات گمرک
- اطلاعات از جزئیات کرایه حمل و نقل بین المللی کالا
بارنامه سراسری چیست؟Through BL
این نوع بارنامه جزو قدیمیترین بارنامه ها میباشد. بارنامه سراسری در زمانی استفاده میشود که وسیله حمل و نقل بین المللی کالا، بیشتر از یک وسیله حمل میباشد ( تریلی – قطار، تریلی – کشتی و…).
ویژگی های بارنامه سراسری چیست؟
همانطور که مستحضر هستید، بارنامه ها مطابق با شرایطی که دارند متفاوت هستند، از همین رو، بارنامه سراسری نیز شبیه به سایر بارنامه ها تفاوت هایی دارد که در قسمت زیر میتوانید این ویژگی ها را ببینید:
- بارنامه سراسری تایید کننده بارگیری است.
- هیچگونه قید و شرطی ندارد.
- دارای 3 نسخه اصلی است.
- Negotiable است
- قابلیت انتقال دارد
- تاریخ صدور بارنامه مشخص است.
نکته مهم در مور این سند حمل این است که محدوده مسئوليت هر یک از افراد در این بارنامه ذکر شده است.
بارنامه حمل مرکب چیست؟ Combined Transport BL بارنامه چیست
این سند همانطور که از نامش مشخص است، بیش از یک وسیله حمل دارد. از همین رو شرکت حمل و نقل بین المللی، متعهد به استفاده از چند وسیله حمل میشود. از همین رو بارنامه برای حمل دریایی و زمینی تهیه و صادر میگردد. از همین رو برای ارائه خدمات Door to Door شرکت ها این بارنام را برای مشتریان خود صادر میکنند. این بارنامه همانند سایر بارنامه ها از شرایط مخصوص به خود تبعیت میکنند. به همین خاطر سازمان بین المللی FIATA که مورد تایید اتاق بازرگانی بین المللی میباشد، قراردادها و بارنامه هایی یکسان تهیه و صادر کرده. این بارنامه ها در اختیار فورواردرها و شرکت های حمل و نقل بین المللی میباشد.
کدهای حمل و نقل چیست؟ بارنامه چیست
همانند سایر مواردی که در بارگانی بین المللی وجود دارد(همانند اینکوترمز، اعتبار اسنادی و…) حمل و نقل بین المللی نیز دارای قواعدی یکپارچه میباشد. از همین رو سازمان های بین المللی برای مشخص کردن شرایط ثابت در خصوص حمل و نقل کالا ها بصورت بین المللی، در بارنامه ها کدهایی را تهیه و تنظیم کرده اند.
این کد ها به 10 بخش متفاوت تقسیم میشوند. این 10 کد نمایانگره نتوع در روش های حمل و بارنامه های بین المللی میباشد. تمامی واردی که ممکن است در زمان حمل و نقل بین المللی کالا برای تجارت بین المللی صورت بپذیرد، در این کد ها لحاظ شده است. از همین رو سازمان های ذینفع در امور بازرگانی، این کد ها را بسیار دقیق و منبعی مطمئن میدانند تا بر امور حملو نقل بین المللی، مدیریت کنند.
کد | نام | نام لاتین | توضیحات |
۰ | روش حمل نامشخص | Transport mode not specified | زمانی که اطلاعات حمل نامشخص و یا هنوز مشخص نشده است. |
۱ | حمل دریایی | Maritime transport | حمل دریایی کالا/ افراد |
۲ | حمل ریلی | Rail transport | حمل ریلی/ حمل راه آهن کالا/افراد |
۳ | حمل جاده ای | Road transport | حمل زمینی/حمل جاده ایی کالا/افراد |
۴ | حمل هوایی | Air transport | حمل هوایی کالا/افراد |
۵ | حمل پستی | بخاطر واضح نبود روش حمل، حمل پستی برای وسیله مشخصی مشخص نمیشود | |
۶ | حمل ترکیبی | Multimodal transport | حمل و نقل بین المللی به یک وسیله حمل محدود نمیشود. از چند وسیله حمل کالا/افراد استفاده میشود |
۷ | ساخت وسیله حمل ثابت شده | Fixed transport installation | استفاده از وسیله ساخته شده برای حمل مخصوص کالای خاص |
۸ | حمل آبی درون مرزی | Inland water transport | جابجایی کالا/افراد با استفاده از آبهای درون مرز |
۹ | روش حمل غیر کاربردی | Transport mode not applicable | روش حمل غیر متعارف است. |
بارنامه فیاتا چیست؟ FIATA بارنامه چیست
یکی از پر استفاده ترین بارنامه ها، بارنامه فیاتا میباشد. علت بوجود آمدن این بارنامه برای این بوده است تا بارنامه ایی با شکل واحد طراحی و صادرگردد. از این رو سازمان فیاتا قوانین و استاندارد هایی یکسان را تعریف نموده تا شرکت های حمل و نقل بین المللی بتوانند از این بارنامه برای سهولت در کار خود استفاده کنند. در قسمت زیر توضیحاتی از اهمیت این بارنامه در اختیاز شما عزیزان قرار خواهیم داد:
فیاتا چیست؟ بارنامه چیست
در اوایل قرن 20، سازمانی غیر دولتی برای برقراری ارتباط بهتره بین شرکت های حمل و نقل بین المللی، فورواردر ها و نمایندگان حمل و نقل با سایر ذینفعان تاسیس گردید. این سازمان در واقع برای ارائه استاندارد هایی برای بیش از 40 هزار سازمان فعال در امور حمل و نقل بین المللی تاسیس و راه اندازی شد. هدف اصلی وجود این سازمان، آسانتر کردن روابط و همکاری های بین شرکت ها و ذینفعان بود تا هر دو آنها منتفع شوند.
فیاتا در سوییس فعالیت خود را شروع کرده است. از همین رو اعلام بیطرفی در خصوص موارد سیاسی کرده است. این سازمان با استاندارد های مختلفی که از طریق سازمان های مختلف تعریف شده، فعالیت میکند. همچنین با سازمان های مختلفی اعم از سازمان ملل؛ سازمان تجارت جهانی، اتاق بازرگانی بین المللی، اتحادیه لاین های هوایی و …. همکاری مستقیم دارد.
هدف اصلی فیاتا چیست؟ بارنامه چیست؟
همانطور که در بالاتر ذکر شد، هدف اصلی بوجود آمدن سازمان فیاتا، یکسان سازی و استاندار سازی خدمات فورواردری در تمامی کشور ها میباشد. از این رو فیاتا به عنوان نماینده شرکت های حمل و نقل برای حفاظت از منافع شرکت های حمل و نقل بین المللی، در تمامی جلسات و کنگره ای بین المللی که مرتبط با صنعت حمل و نقل بین المللی هستند میباشد. در قیمت زیر تعدادی از خدمات فیاتا را برای شما شرح میدهیم:
- حفاظت از منافع شرکت های حمل و نقل بین المللی و فورواردرها
- بالابردن سطح خدمات با بالاتر بردن استاندارد های بین المللی در ارائه خدمات
- مسئولیت در خصوص برآورده کردن نیازهای شرکت های فعال در صنعت حمل و نقل بین المللی
- ایجاد فضای مشترک کاری و تعاملی فی مابین تشکل ها و گروه های حاضر در صنعت حمل و نقل بین الملل
- ایجاد استاندارد با در نظر گرفتن استانداردهای بین المللی
- ارائه انواع ضمانتنامه برای حمایت از شرکت های حمل و نقل بین المللی / فوروادرها
سازمان فیاتا همانند سازمان های دیگر، استانداردهایی مشخص را برای استفاده فورواردرها تهیه و تنظیم کرده که در قسمت زیر هر کدام از آنها توضیح داده شده است:
FCR | Forwarders Certificate of Receipt | رسید گواهی شده فورواردر |
FCT | Forwarders Certificate of Transport | گواهی عدل بندی کالا برای حمل فورواردر |
FWR | FIATA Warehouse Receipt | رسید انبار فیاتا |
FBL | FIATA Bill of Lading (negotiable Multimodal Transport) | بارنامه حمل مرکب فیاتا – دارای قابلیت انتقال |
FWB | FIATA Waybill) (non-negotiable Multimodal Transport) | راه نامه حمل مرکب فیاتا – بدون قابلیت انتقال |
SDT | Shippers Declaration for the Transport (of Dangerous Goods) | اظهارنامه شیپر جهت حمل محموله خطرناک |
SIC | Shippers Intermodal Weight Certificate | گواهی وزن کالای حمل شده |
FFI | FIATA Forwarding Instructions | دستورالعمل حمل فیاتا |
بارنامه حمل مرکب فیاتا چیست؟ FBL
مهمترین سند حمل نقلی که سازمان فیاتا به فورواردرها میدهد، بارنامه حمل مرکب فیاتا میاشد. این بارنامه درواقع بارنامه فیاتا برای حمل مرکب کالا میباشد که با استاندار های ثابتی توسط سازمان های ناظر بر شرکت های فورواردری تهیه و تنظیم شده است. از این رو قوانین مندرج در این بارنامه، کاملا مطابق با استانداردهای کشور های عضو صورت گرفته است. بارنامه فیاتا توسط اتاق بازرگانی بین المللی ناظر بر فورواردرها تهیه و تنظیم شده است. بارنامه فیاتا شکلی کاملا استاندارد دارد. بارنامه فیاتا در خود قوانینی نیز بر اساس قانون های استاندارد بین المللی گمرکات نیز آورده است. بخش 25 بانامه فیاتا در قسمت زیر آمده است:
بخش 25 بارنامه فیاتا: به غیر از زمانی که صراحتا در اعتبار اسنادی نام شرکت حمل و نقل یا فورواردر ذکر شده باشد، بانک بارنامه صادرشده توسط شرکت فورواردر را قبول نخواهد کرد. در زمانی که بارنامه فیاتا باشد بانک بارنامه مذبور را قبول خواهد کرد. البته بارنامه فیاتای صادر شده میبایست ممهور و مورد تایید اتاق بازرگانی باشد. در غیر اینصورت مورد قبول بانک گشایش اعتبار اسنادی قرار نخواهد گرفت.
از سال 1363 نیز بانک مرکزى کشور ما، تمامی بانک ها را ملزم به رعایت همین قانون برای بارنامه ها کرده است تا بارنامه ها دارای استانداردی ثابت باشند. بارنامه فیاتا دارای قابلیت معامله میباشد. که البته بارنامه فیاتا مورد قبئول بانک های کارگزار و معامله کننده اسناد حمل و نقل میباشد. بارنامه فیاتا برای تمامی حملو نقل های بین المللی اعم از حمل و نقل زمینی، حمل دریایی، حمل هوایی و حتی حمل ترکیبی مورد استفاده قرار میگیرد.
درصورتی که بارنامه فیاتا عبارت غیر قابل معامله را داشته باشد، امکان انتقال از شخصی به شخص دیگر را ندارد . از همین رو میبایست بارنامه فیاتا عاری از عبارت غیر قابل انتقال یا عبارت غیرقابل معامله باشد.فوروارد یا همان شرکت حمل و نقل بین المللی کالا، بارنامه حمل فیاتا را عاملی میداند که نشان دهنده مسئولیت حمل و نقل کالا است. از همین رو در هنگام صادرکردن این بارنامه مرکب، تمامی مسئولیت ها را به خودش انتقال میدهد. شرکت حمل و نقل بین المللی یا همان فوروارد موظف است تا مسئولیت کالای حمل شده خود رااز مبدا کالا تا مقصد برعهده بگیرد.
ویژگی های بارنامه فیاتا چیست؟ بارنامه چیست
- یکی از مهمترین ویژگی های بارنامه فیاتا، قابلیت انتقال این سند حمل و نقل بین المللی میباشد.
- دومین ویژگی این بارنامه، مورد تایید بودن اتاق بازرگانی بارنامه فیاتا میباشد.
- مورد قبول بودن تمامی بانک های گشایش کننده اعتبار اسنادی میباشد.
- قبول مسئولیت در خصوص کالا مورد حمل اعم از حمل کالا تا تحویل مطابق با شرایط توافق شده توسط شرکت حمل و نقل بین المللی.
- نام بردن از تمامی روش های حمل کالا اعم از حمل دریایی، حمل زمینی، حمل هوایی و حمل ریلی در این بارنامه
- صدور بارنامه فیاتا توسط فورواردرهای مورد تایید و معتبر
قوانین بارنامه چیست؟
هنگام صادر کردن بارنامه در بین فورواردرها قانون هایی مشخص و دقیق تهیه و تنظیم شده که در امور بین المللی پذیرفته گردیده. از همین رو سازمان های بازرگانی بین الملل، با توجه به این توافقات، قوانینی را نیز وضع کرده اند تا امور حمل و نقل کالا، در بین تجار و همچنین شرکت های حمل و نقل کالای بین المللی با سهولت بیشتر صورت پذیرد. از همین رو این قوانین برای یکپارچه سازی در امور بازرگانی و حمل و نقل بین المللی کالا بسیار مناسب و پرکاربرد است. در قسمت زیرین میتوانید موارد و توصیه نامه های تدوین و صادر شده را پیدا کنید:
چه توصیه نامه هایی در ارتباط با حمل و نقل کالا و بارنامه در سازمان های بین المللی تهیه و تنظیم شده؟
- توصیه نامه بارنامه پنجم: اینکوترمز چیست؟
- توصیه نامه بارنامه دهم: روش شناخت شماره یکتا
- توصیه نامه بارنامه یازدهم: موردهای مستندسازی شده برای حمل و نقل بین المللی محمولات خطرناک
- توصیه نامه بارنامه دوازدهم: ملاک هایی آسان کننده روند حمل و نقل دریایی و نیز اسناد مرتبط
- توصیه نامه بارنامه شانزدهم: کد و دستورات مربوط به بندرها و سایر اماکن
- توصیه نامه بارنامه هجدهم: معیارهای تسهیل مرتبط با رویه تجارت بین المللی کالا
- توصیه نامه بارنامه نوزدهم: شماره های مربوط به روشهای حمل و نقل بین المللی کالا
- توصیه نامه بارنامه بیست و یکم: اعداد دستوری مرتبط با اطلاعات کالا مورد حمل
- توصیه نامه بارنامه بیست و دوم: بارچینی و آیین نامه استاندارد حمل و نقل
- توصیه نامه بارنامه بیست و سوم: کد تعرفه حمل و نقل بین المللی کالا
- توصیه نامه بارنامه بیست و چهارم: کد و شماره های معرف وضعیت حمل و نقل بین المللی و امور بازرگانی
- توصیه نامه بارنامه بیست و پنجم: کدهایی درخصوص وسایل حمل و نقل بین المللی
ذینفعان بارنامه چیست؟
در روند تهیه و تنظم بارنامه حمل و نقل بین المللی 4 ذینفع وجود دارد که به آنها اشاره خواهیم کرد.
- صاحب کالا
- گیرنده کالا
- متصدی حمل
در جدول زیر به توضیح بیشتر از این افراد میپردازیم.
ذینفع | فعالیت ها |
صادرکننده کالا | · درخواست بارنامه (بسته به شرایط قرارداد) · تحویل دهنده، ناظر بارگیری |
واردکننده کالا | · درخواست بارنامه · تحویل گیرنده کالا |
شرکت حمل و نقل کالا | · صدور بارنامه · نظارت بر حمل · مسئول حمل · امور استعلامی نرخ |
بانک های عامل ( کارگزار و معامله کننده اسناد) | · جابجایی اسناد · تایید اسناد حمل و نقل بین المللی · پرداخت هزینه ها بین صادرکننده و واردکننده |