انواع ضمانت نامه ارزی چیست؟
ضمانت نامه ارزی چیست؟: همانطور که در قانون صراحتا ذکر گردیده، (عقد ضمان) بدین معناست که وقتی فردی مالی را که به عهده (ذمه، تعهد) نفر دیگری باشد، بر عهده بگیرد، در این توافقنامه، تعهد دهنده را ضامن، و فرد دیگر را مضمون اله و شخص سوم را مضمون عنه یا همان مدیون اصلی میگویند. در واقع، این به این منظر است که بعد از جاری شدن عقد ضمان(مورد برعهده گرفته شده) بدهی مدیون به ضامن منتقل میشود. از همین رو شخصی که طلبی برای وصول دارد، حق مراجعه به مدیون اصلی را ندارد و میبایستی به شخص ضمانت‌کننده رجعت کند.
در ضمانت نامه ارزی برای واردات کالا چه طرف حساب هایی وجود دارد؟
طرفین ضمانت ارزی 4 بخش دارد که ممکن است نفر حقیقی یا نهادی حقوقی باشند که در پایین توضیح میدهیم:
- مضمون عنه (یا همان مدیون اصلی، دستور دهنده، متقاضی ضمانت نامه) Guarantee Party Orderer
- بانک دستور دهنده (بانک خارجی یا بانک کارگذار فروشنده) Correspondent Bank
- بانک ضامن (صادرکننده ضمانت نامه) bank guarantor
- مضمون له ( دینفع اصلی) Beneficiary guarantee
فردی که از ضمانت نامه نفع میبرند، شخص حقیقی یا حقوقی است که ضمانت نامه به سودی وی از طرف بانک تهیه میگردد و در اختیارش قرار میگیرد. این امر برای آن است تا در زمانی که مفاد قرارداد بین الملل صورت نگرفت و تعهدات موجود در قرارداد فی‌مابین انجام نپذیرفت. یکی از طرفین بتواند به میزان ضمانت نامه از بانک صادرکننده یا همان بانک ضامن پول دریافت کند.
چند نوع ضمانت نامه ارزی بانکی داریم؟
واردات کالا و یا صادرات کالا بطور کلی نیازمند سه ضمانت نامه میباشند:
-
ضمانتنامه شرکت در مناقصه – Tender bid bound
-
ضمانتنامه حسن انجام کال یا قرارداد Performance bound –
-
ضمانتنامه پیش پرداخت Advance payment guarantee –
-
ضمانتنامه شرکت در مناقصه یا مزایده Tender Bid bound
زمانی که واردکننده کالا؛ کالایی را وارد کند، میتواند مناقصه عمومی و یا محدود انجام دهد. برای اطمینان از افراد شرکت کننده از متقاضیان اسنادی را برای ضمانت میگیرد. افراد شرکت کننده در مناقصه، با مراجعه به بانک خود ضمانت نامه ارزی دریافت میکنند. سپس با ارائه آن به همراه مدارک خود در مناقصه شرکت میکنند.
یک نوع ضمانت نامه ارزی است که توسط شرکت‌ها صادر میشود به منظور تضمین جدیت و جدیت تقدیر آنها در فرایند مناقصه یا مزایده. این نوع ضمانت نامه به مجری یا سازمان تنظیم کننده مناقصه ارائه میشود به عنوان تضمینی برای اینکه شرکت به درستی و با وفاداری در ارائه پیشنهاد خود عمل کند و در صورتی که پیشنهادش قبول شود، تعهدات قرارداد را به درستی اجرا کند.
ضمانتنامه شرکت در مناقصه معمولاً به صورت مبلغی نقدی یا بر اساس درصدی از ارزش پیشنهاد شرکت صادر میشود. در صورتی که شرکت برنده قرارداد نشود یا تعهدات قرارداد را اجرا نکند، مجری یا سازمان تنظیم کننده مناقصه میتواند از طریق ضمانتنامه، مبلغ مورد نظر را از شرکت دریافت کند.
ضمانتنامه شرکت در مناقصه از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا به سازمان‌ها و مجریان کمک میکند تا از شرکت‌های جدی و قابل اعتماد در فرایند مناقصه اطمینان حاصل کنند. این ضمانت نامه نشان دهنده تعهد جدی شرکت در ارائه پیشنهاد و اجرای قرارداد است و در عین حال به مناقصه دهنده اعتماد می‌بخشد که در صورتی که شرکت پیشنهاد خود را برنده قرارداد کند، تعهدات قرارداد را به درستی اجرا خواهد کرد.
ضمانتنامه شرکت در مناقصه معمولاً در مستندات مناقصه درخواست میشود و جزئیات آن شامل مبلغ ضمانت، نام شرکت، شرایط و مقررات مربوطه و مهلت اعتبار آن است.
علت اصلی استفاده از ضمانتنامه ارزی در مناقصات چیست؟
اصلی ترین عامل استفاده از ضمانت نامه ارزی در مناقصات، جلوگیری از سودجویی افراد برای از دور خارج کردن رقبا میباشد. چراکه افراد برای پیروزی در مناقصات با ارائه پیشنهاداتی که خارج از توانشان هست، اقدام به حذف رقبا میکنند. از همین رو برگذار کننده مناقصه برای اطمینان از صحت و سنجش شرکت کنندگان، اقدام به دریافت مدارک ضمانتی میکند.
-
ضمانت نامه حسن انجام کار یا اجرای قرارداد Performance Bound
دیگر موارد استفاده از ضمانتنامه بانکی، میتواند ضمانت نامه حسن انجام کار یا قراداد باشد. در این ضمانت نامه، بانک تضمین کننده به درخواست واردکننده کالا، ضمانت نامه ایی را به نام صادرکننده کالا تهیه مینماید. پس از آن بانک صادرکننده کالا نیز از طریق بانک تضمین کننده مطلع میشود. تضمین حسن انجام کار برای این است که درصورتی که واردکننده کالا از پرداخت پول اجتناب کرد، صادرکننده کالا بتواند عین مبلغ توافق شده را به راحتی از بانک تضمین کننده دریافت کند.
بطور کلی این نوع ضمانت نامه برای تضمین اجرای صحیح و به موقع قرارداد توسط فروشنده صادر میشود. در صورتی که فروشنده تعهدات قرارداد را نقض کند یا به درستی اجرا نکند، بانک تعهد می‌دهد به خریدار مبلغ مورد نظر را پرداخت کند.
نکات مهم در ضمانتنامه ارزی چیست؟
باید بخاطر داشت، در هنگامی که صادرکننده از بانک ضامن، ضمانت ارزی را دریافت میکند کلمه unconditional یا همان بی قید و شرط در ضمانت نامه ذکر شده باشد. این کار باعث میشود تا فروشنده کالا بتواند به راحتی ضمانتنامه را نقد کند.
اعتبار ضمانت نامه ارزی چیست؟
بی‌شک اعتبار ضمانت نامه ارزی میبایست تا تاریح نهایی تحویل کالا به خریدار باشد. البته لازم به ذکر است ضمانتنامه میبایست تا پایان پروژه معتبر باشد. همچنین امکان تمدید اعتبار و تمدید ضمانت نامه بانکی برعهده فروشنده باشد.
مبلغ ضمانتنامه ارزی باید چقدر باشد؟
بانک تضمین کننده باید 10 الی 20 درصد مبلغ ذکر شده در قراردادبین المللی را در ضمانت حسن انجام کار ذکر کرده باشد.
-
ضمانتنامه دریافت پیش پرداخت Advance Payment Guarantee
این نوع ضمانت نامه برای تضمین پرداخت مبلغ پیش پرداخت توسط خریدار به فروشنده صادر میشود. در صورتی که فروشنده تعهدات قرارداد را به درستی اجرا نکند، بانک تعهد می‌دهد مبلغ پیش پرداخت را به خریدار بازپرداخت کند.
برای شروع کار، تامین کننده نیازمند دریافت مبلغی میباشد. البته این پیش پرداخت میتواند برای مطمئن شدن تولیدکننده از سفارش نیز باشد. این درحالیست که ممکن از فروشنده کالا امکان انجام سفارش را نداشته باشد. واردکننده کالا همزمان با پرداخت پیش پرداخت اولیه به صادرکننده میبایست ضمانتنامه ارزی برای پیش پرداخت خود بگیرد.
بطور کلی نوعی ضمانت نامه ارزی است که توسط بانک یا موسسه مالی صادر میشود به منظور تضمین دریافت مبلغ پیش پرداخت توسط فروشنده. این نوع ضمانت نامه معمولاً در معاملاتی استفاده میشود که نیاز به پرداخت مبلغی به عنوان پیش پرداخت قبل از تحویل کالا یا انجام خدمات دارند.
با صدور ضمانتنامه دریافت پیش پرداخت، بانک تعهد می‌دهد که در صورت عدم اجرای فروشنده تعهدات قرارداد یا عدم تحویل کالا یا انجام خدمات، مبلغ پیش پرداخت را به خریدار بازپرداخت کند. این ضمانتنامه به خریدار اطمینان می‌دهد که در صورتی که فروشنده به تعهدات قرارداد عمل نکند، میتواند مبلغ پیش پرداخت خود را بازیابی کند.
ضمانتنامه دریافت پیش پرداخت معمولاً شامل جزئیاتی مانند مبلغ ضمانت، نام و اطلاعات فروشنده و خریدار، تاریخ صدور و انقضا، شرایط و مقررات مربوطه و مهلت‌های لازم برای اعتبار آن است. این ضمانتنامه به صورت مستقل و جداگانه از قرارداد اصلی صادر میشود و تنها در شرایط خاص و وقوع موارد تعیین شده در ضمانتنامه، اعتبار دارد.
ضمانتنامه دریافت پیش پرداخت به خریدار اعتماد و اطمینان می‌بخشد و به فروشنده تضمین میکند که در صورت عدم اجرای تعهدات قرارداد، مبلغ پیش پرداخت به او بازگردانده خواهد شد.
مبلغ ضمانت نامه ارزی پیش پرداخت چقدر است؟
مبلغ ضمانتنامه ارزی پیش پرداخت، با مبلغ پیش پرداخت میبایست یکسان باشد. تا درصورتی که موارد مندرج در قرادادبین المللی صورت نگرفت، خریدار امکان دریافت مبلغ پرداختی خود را بدون چون و چرا داشته باشد.
چه زمانی از ضمانتنامه ارزی استفاده میشود؟
-
تجارت بین‌المللی: در معاملاتی که با ارزهای خارجی انجام میشود، ضمانتنامه ارزی استفاده میشود. این شامل خرید و فروش کالا، خدمات، پرداخت وجه پیش از تحویل کالا یا انجام خدمات، انتقال پول و معاملات بین‌المللی دیگر است.
-
تضمین پرداخت: ضمانتنامه ارزی میتواند برای تضمین پرداخت وجه به فروشنده توسط خریدار در معاملات مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که خریدار تعهدات قرارداد را نقض کند یا به درستی اجرا نکند، بانک به فروشنده مبلغ مورد نظر را پرداخت میکند.
-
تضمین اجرا: ضمانتنامه ارزی استفاده میشود تا تضمین کند که فروشنده به درستی و به موقع تعهدات قرارداد را اجرا کند. در صورتی که فروشنده تعهدات قرارداد را نقض کند، بانک تعهد می‌دهد به خریدار مبلغ مورد نظر را پرداخت کند.
-
تضمین پرداخت وجه پیش پرداخت: در معاملاتی که نیاز به پرداخت مبلغی به عنوان پیش پرداخت قبل از تحویل کالا یا انجام خدمات دارند، ضمانتنامه ارزی استفاده میشود. این نوع ضمانتنامه تضمین میکند که در صورت عدم اجرای فروشنده تعهدات قرارداد، مبلغ پیش پرداخت به خریدار بازگردانده خواهد شد.
استفاده از ضمانتنامه ارزی در معاملات بین‌المللی و معاملاتی با ارز خارجی به عنوان یک ابزار اعتمادسازی و تضمین مالی مؤثر است و به طرفین معامله کمک میکند تا با ریسک‌های مالی مرتبط با این نوع معاملات روبرو شوند.
جمع بندی درخصوص ضمانت نامه ارزی
ضمانت نامه ارزی، یک نوع سند قانونی است که توسط بانک یا موسسه مالی صادر میشود و به دارنده آن تعهد می‌دهد که در صورت وقوع شرایط خاص، مبلغ مشخصی را به او پرداخت کند. این نوع ضمانت نامه معمولاً برای تضمین وجه پرداختی در معاملات خارجی یا بین‌المللی استفاده میشود.
به عنوان مثال، وقتی که یک فروشنده وارد یک توافق تجاری با یک خریدار خارجی میشود، ممکن است نیاز به تضمین وجه پرداختی داشته باشد. در این صورت، بانک میتواند ضمانت نامه ارزی صادر کند که در صورت عدم پرداخت خریدار، مبلغ مشخصی را به فروشنده پرداخت کند.
ضمانت نامه ارزی معمولاً به صورت یک سند مستقل و جداگانه صادر میشود و اطلاعاتی مانند مبلغ ضمانت، نام و اطلاعات فروشنده و خریدار، تاریخ صدور و تاریخ انقضا، شرایط و مقررات مربوطه و مهلت‌های لازم برای اعتبار آن را شامل میشود. با ارائه ضمانت نامه ارزی به یک شخص یا مؤسسه، دارنده ضمانت نامه میتواند به راحتی از تضمین مالی و جلب اعتماد در معاملات بین‌المللی و معاملاتی با ارز خارجی بهره‌مند شود.
ضمانت نامه ارزی نه تنها به فروشنده اعتماد و اطمینان می‌بخشد، بلکه برای خریدار نیز یک تضمین قابل قبول برای دریافت خدمات یا کالا فراهم میکند. این نوع ضمانت نامه به واسطه وجود تعهدات مالی بانکی، ریسک و خطر عدم پرداخت یا مختل شدن معامله بین فروشنده و خریدار را کاهش می‌دهد.
مهمترین نکته درباره ضمانت نامه ارزی این است که صرفاً در صورت وقوع شرایط خاص و انحلال قرارداد، بانک متعهد به پرداخت مبلغ مورد نظر میشود. این یعنی اگر تمام شرایط قرارداد بین فروشنده و خریدار به درستی اجرا شود، ضمانت نامه ارزی تبدیل به بی‌اثر میشود و هیچ مبلغی پرداخت نمی‌شود.
در نهایت، ضمانت نامه ارزی یک ابزار قابل اعتماد و قانونی در تجارت بین‌المللی است که به فروشنده و خریدار اعتماد و اطمینان فراهم میکند و در انجام معاملات با ریسک‌های مالی کمک میکند.